Het volgen van het nieuws. Wie krijgt er niet de kriebels van? Over Trump en zijn capriolen hoeven we het niet eens te hebben daarbij. Bolsenaro dan? Volgens hem zijn het de NGO’s die de Amazone laten branden. Hou maar op. De lijst van mogelijkheden wordt steeds langer. Laat me wat dichter bij huis blijven. Hier in Amsterdam zijn er nogal wat mensen die op creatieve manier een beetje inkomen proberen te verwerven. Straatmuzikanten, verkopers van de straatkrant bijvoorbeeld. Mensen, die mijns inziens waardering verdienen. Die krijgen ze zeker van de kerken hier. Niet alleen het Leger des Heils en de plaatselijke diaconie zijn heel actief, maar ook veel wijkkerken doen van alles. Lastig wordt het – vind ik – wanneer je op straat wordt aangesproken. Dat geeft mij nog wel eens die kriebels ook. Of wanneer je ergens op een bankje een slaper ziet, omringd door plastictassen met daarin het hele hebben-en-houwen. Soms denk ik in dat laatste geval: “Het zal je kind maar zijn”. Dat geeft soms een gevoel van machteloosheid. Wat kun je? ‘Kan ik er wat aan doen?’ Hoever gaat mijn verantwoordelijkheid voor het toenemende aantal daklozen?
Nee, gemakkelijk is het niet altijd om dit alles waar te nemen. Toch merk ik, dat ik ook moet relativeren. Het is me al een paar keer overkomen, twee dagen geleden nog, dat iemand me om geld vroeg. Ik had niets bij me, alleen een gezonde proteïne reep die ik had gekregen. Toen ik hem deze aanbood, vroeg hij wat dat was en hij bestudeerde wat ik in mijn hand had. Zonder iets te zeggen liep hij verder. Mijn conclusie was dat de man waarschijnlijk geen honger had, maar dorst. In zo n geval dreigt onverschilligheid. Maar kan dat? Onverschillig worden voor de toestand waarin een medemens terecht is gekomen? Jezus werd met ontferming bewogen wanneer hij de dolende zielen (‘de schare die geen herder heeft’) zag. En wanneer God met ontferming bewogen wordt, komt hij ook in beweging – dan gebeurt er wat. Wat stelt mijn gevoeligheid – wat stellen mijn ‘kriebels’ dan voor? Kan en wil ik in actie komen? En als ik al iets weet te doen, heeft het dan ook zin? Of is het egoïstisch om de zinvraag alleen maar te stellen?
Wij zijn niet geroepen om met een atlascomplex te leven. U weet wel, die figuur die de hele aardbol op zijn schouders draagt. Maar de opmerking (ooit in een reclamespotje gebruikt): ‘Kan ik er wat aan doen?’, past ons als christenen zeker niet. Iets doen kan altijd. Misschien wordt iemand boos wanneer je tegen hem zegt: ‘Geld wil ik je niet geven, maar brood kan ik voor je kopen en weet vooral dat God ook van jou houdt’. Vergeten zal zo iemand die woorden vast en zeker niet en wie weet wat het nog eens uitwerkt. En verder. De collecte voor de diaconie heeft recht op aandacht. Maar de hoofdtaak van de diakenen is het diaconaal, dienstbaar maken van de gemeenteleden. Dat wil zeggen: Gevoelig voor het leven van je naaste.
