De vraag werd gesteld in een preek: ‘Heeft de kerk toekomst? Heeft het geloof toekomst?’
Na afloop van de dienst sprak een jonge vrouw me aan. Ze was van de leeftijd waarop haar kinderen niet zoveel zin meer hadden om op zondagmorgen op tijd op te staan. ‘Wil je daar nog eens een preek over maken?’, zei ze. ‘Of de kerk toekomst heeft?’
We waren het er over eens, dat er natuurlijk toekomst is. De kerk is van de Heer. Dat was dan ook haar vraag niet. Haar ging het er om of de kerk nog toekomst heeft in de huidige vorm. Kunnen we doorgaan zoals we het al zolang gewend zijn? Gewoon doorgaan, terwijl we leven in een wereld die – in het bijzonder voor jongeren – in een razendsnel tempo verandert?
Ik vind het een lastige vraag. Wanneer mensen het hebben over het weglaten van de preek, denk ik: ‘Als je degene die er voor opgeleid is de mond snoert, hoe denk je dan te leren? Of weet je alles al? Weet je al hoe je als christen in het leven kunt staan?’
Als het gaat om de begeleiding van de zang, begrijp ik best wat er bedoeld wordt, maar ik ben dol op mooi, indrukwekkend orgelspel.
Toch staan we voor de uitdaging. Hoe brengen we ‘het beste nieuws ooit’ zo, dat het verstaanbaar en aantrekkelijk is. Aantrekkelijk, niet als iets om te genieten, als een boeiend programma waarna we weer overgaan tot de orde van de dag. Maar aantrekkelijk in de zin dat we samen meer en meer verlangen om Jezus te volgen.
Dan gaat het mijns inziens niet allereerst om de vormgeving. De een heeft het graag informeel, de ander meer (hoog)liturgisch. Daar komen we wel uit.
Wat denk ik van steeds groter belang zal zijn is presentatie en inhoud. Nog te vaak merk ik dat zelfs jonge predikanten meer of minder een preektoontje hebben, of te vlak spreken. Dat kan echt niet. Neem spraakles, neem acteerles. Het is van groot belang hoe je overkomt en aankomt.
Maar de inhoud. Het moet niet ‘leuk’ zijn zonder meer. Daar hebben we andere professionals voor. Het is meegenomen, wanneer iemand er in slaagt om de boodschap zo te brengen dat er de nodige humor in meekomt. Maar omdat het om een preek gaat, om uitleg van de Bijbel, moet het vooral ergens over gaan! Wat staat er in de tekst en wat betekent dat voor ons? Hoe gaan die oude woorden zo klinken, dat ze ons nu raken en verder helpen op het spoor van de navolging? Hou geen verhaaltje, maar leg de Bijbel uit. Vertel niet (alleen maar) wat je er zelf van denkt, maar laat de traditie meeklinken
Gelukkig wordt er momenteel veel gedaan aan het bijspijkeren van voorgangers. Alleen vrees ik, dat juist degenen, die dat het beste zouden kunnen gebruiken dit niet in de gaten hebben.
Kerkgangers zijn trouw. Maar wanneer de trouw slijt en het te vaak niet echt ergens over gaat, hoe lang hou je het dan vol?
